1666 Mar 22 (order en resolutie: kinderdopen)

41
Copia
(1666)

Resolutie genomen
in Politicquen Raade, de
dato 22:e martij a:o 1666

Nadat wij desen achtermiddach eenige
questieuse saken voorgevallen op de
uijt reijs, tusschen de opperhoofden van 't
alhier ter rheede leggende fluijt schip
de Goude Leeuw, getransigeert en afgehan-
delt hadden, heeft den Commandeur
Wagenaer daarop den Raedt verthoont,
en deselve voorgelesen seeckere kerckelijcke
order, nopende een kinderdoop alhier,
bestaende in dit navolgende geschrift.-

Extract uijt seeckere
missive geschreven, bij d'
ed:e. h:r gouvern:r generael
ende d' e: e: heeren raden
van India, aen den Command:r
ende Raad deser fortresse.
sub dato 25: Januarji a:o 1664.

Ons is door d' heer Pieter Overtwater,
en ook den predicant Petrus Casier voor-
gedragen ende te kennen gegeven, hoe

u e:

42

u e: hun enigsints verlegen vondt, in 't
stuck van de slaaven kinderen, die ginder
geboren worden, te laaten doopen, als
niet wetende hoe sig eijgentlijk daarinne
sullen hebben te gedragen, hier is tevoren
bijde kerckelijcke vergaderinge over dat
point, al eenige disputatie gevallen,
te weten off slaven kinderen van ongelovige
ouders geboren zijnde, den H: doop
mochten ingelijft worden, dan niet,
ende is na voorgaande communicatie
mette classis in 't vaderlandt verstaan,
van ja. en dat op dusdanigen wijse, te
weten, dat alsulcke kinderen op 't
christen gelove, vande geene, daarse
bij inwonen, 't sij het hun lijf heeren
zijn, ofte niet, wel mogen werden
gedoopt, mits dat deselve haar ver-
binden, sodanig kindt, of kinderen inde
christelijcke religie op te trecken, sijnde
dit ten principalen gefundeert, op het
exempel vanden patriarch Abraham,
op wiens gelove, alle die van sijnen
huijse waren, besneden wierden, en is

sulcx

43

sulcx hier een lange wijle aldus in obser-
vantie geweest, Ja ook selver omtrent
de slaven kinderen vande e: comp:e, die
daartoe schoolen opgerecht heeft, om-
sodanige gedoopte kinderen, wanneer se
tot hare jaren comen, inde christelijcke
religie te laten onderwijsen, des u e:
ginder nadesen regul ook wel mogen
schicken, latende dit h: werck in dier
vougen voortaan aldaar, gelijck hier
geschiet mede sijn voortgangh nemen,
waer aen u e: christelijck en wel doen zult.

Op welcke order den eerwaardigen
Joan van Arckel za: eerste uijtge-
sonden en wettig gestelde predicant
over dese gemeente alhier voor den tijt
van 5 maanden, alle kinderen die ten
h: doop gebracht wierden, sonder onder-
schijt 't zij die van gelovige christelijcke
of ongelovige heijdensche ouderen
gesproten waren of niet, den h: doop
heeft laten genieten, waar van de outste

comp:s

 44
comp:s slaven kinderen, naderhant
ter schoole gehouden, en aldaar inde
kennisse Godts dagelijx onderwesen
zijn, gelijk na sijn overlijden ook alsoo
gedaan heeft, den predicant Joannes
de Voocht als die wij onlangs geleden
van 't schip Constantia met sijn believen
aan landt genomen, en in d:o Van
Arckels plaets za: zoo lange gestelt
hebben, tot dat de beloofde perma-
nente predicant uijt et vaderland hier
souw verschenen wesen.

Ende ten aensien wij gisteren na 't
eijndigen van de achtermiddaghs pre-
dicatie, die hier in de zaal bij gemelte
d:o De Voocht gedaan wiert, met
verwonderingh hebben gesien, dat een
tweede predicant, die, die tijt, nevens
ons present, en een mede auditeur
van d:o de Voocht was, genaemt
Philippus Baldeus /sijnde op den
6:en deser p:r 't schip Venenburch van
Ceijlon alhier aangelandt, om voorts

daar

 45
daar mede naar 't vaderlandt te
retourneren/ heel buijten dese order
tradt, ende niet soo usact als hier
albereijts ingevoert was, te werck
gingh; maar scheen met et weijgeren
van den doop aan seecker Comp:s slaven
kint te kennen tegeven, dat hij dat
werk beter als ijmant van ons allen
verstonth, of dat ten minsten ons
daarmede heeft willen verwijten, hoe
onvoorsichtig en ongeregelt wij dus
langh in het plegen van alsulcke
heijlige actien alhier mosten geleeft
hebben : want soo als gisteren in
volle kerckelijcke vergaderingh twee
kinderen, te weten, een dat van chris-
telijcke duijtsche ouderen geboren, en
het ander dat bij een slavinnen gewon-
nen was, ten heijligen doop gepresen-
teert wierden, heeft hij d:ne Baldeus
het eerste in behoorlijke form met de
besprengingh des waters, en daar over

te

46
te geven zegen den h: doop geniete
laten; maer het ander slaven kindt
heeft hij met goeden voorbedacht
versmadelijker wijs van hem afgewesen,
daar sijne e: nogtans alvoren den
commandeur, ofte ten minsten een
ouderlingh off diaken, had behooren
te vragen, wat methode in dat werck
bij ons, tot noch toe was onderhouden
geweest, nadien hij wel wist, dat
op dese tijt een of meer alsulcke
slaven kinderen tot dien eijnde in de
kercke stonden gebracht te werden.

Soo ist dat als nu voorn: command:r
den raaad in serieus bedencken gegeven,
en een ijder van deselve daar op
afgevraagt heeft, of wij ons na
de veranderingh of nieuwigheijt,
die gisteren meergem:te e: Baldeus
in 't celebreren des h: doops heeft
soecken in te voeren, in 't toekomende
alsoo behoorden te schicken, off bij onse

voorsz

47
voorsz: oude order te blijven, ten
aansien deselve niet alleen met het
advijs van den kercken raad tot
Batavia; maar ook met dat van de
classis in 't vaderland, t' onser gerust-
heijt cragtig versterckt bevonden,
waarop na voorgaande accurate
overwegingh hier in eenparich ver-
staen, en gearresteert is, dat wij
ons voortaan, na die eens gegeven
goede order reguleren, en den predicant
De Voocht aanseggen sullen, dat
sijn e: dat h: werck sijn voort
gang sal laten nemen, en aenstaande
Sondag, dat wegh gewesen slaven
kindt, en alle ander, die daarom soude
mogen comen versoeken, ijder sijn
doopsel te laten genieten, mits
dese onse resolutie alvoren veel
gemelten Baldeum (sic) sal gethoont, en
met eenen aengedient werden, dat
bij aldien sijn e: bij aendachtige re-
sumtie der dickmaals genoemde

doop

48
doop order eenige grove defecten
of ietwes dat met de algemeene
sinodiale gereformeerde kercken
order in dese landen eenigsints strijdig
vinden mochten, en echter op sijn
aanwijsen met cleijne moeijte conde
geremedieert of weg genomen werden,
wij ons hierin altijt geseggelijk
vinden laten, en daar voor dank-
baar blijven sullen, om daarmede
allesints te doen blijcken, dat wij
de gewenste eendracht, en vreede
soo wel in kerckelijcke als politicque
saken alhier te bevorderen, en alsoo
t' onderhouden soeken. /onderstond/ aldus
gedaan ende geresolveert in 't Fort de
Goede Hoop ten dage en jaare als vooren
/was geteken/ Z: Wagenaar. Abraham
Gebbema. Hendr:k Lacus. Corn:
deCretzer, secret:s.
Accordeerd
[Soulle]
e.g.s.w:e Clercq:e

49 (envelope)

Ordre en resolutie
op het
kinderdoopen
Batavia 1666

notes:

Letter 11 in the series. This is a literal copy of the resolution of the Council of Policy dated 22 March 1666, filed under C. 4, pp. 5-10 at the Cape Town Archives Repository . Except fot the variations in spelling, the content seems to be identical. This resolution includes the text of the 'missive' in letter 10. 

Source: Stadsarchief Amsterdam, Archief van de Classis Amsterdam van de Nederlandse Hervormde Kerk: Ingekomen stukken betreffende kerkelijke zaken op Kaap de Goede Hoop,1655 -1792

Citation: NL-SAA, archiefinventaris 379, inventarisnummer 206, pp. 41-49